استانداردسازی آسانسور

استانداردسازی آسانسور و اهمیت آن در صنعت آسانسور

استانداردسازی آسانسورها، مجموعه‌ای از قوانین و مقرراتی است که با هدف تضمین ایمنی، عملکرد صحیح و دوام این تجهیزات حیاتی وضع شده‌اند. با این حال، ایمنی در استفاده از آسانسورها همواره یک دغدغه اصلی بوده است.
آسانسورها دستگاه‌های پیچیده‌ای هستند که طراحی، ساخت و نصب آن‌ها نیازمند رعایت استانداردهای دقیق فنی می‌باشد. استانداردسازی آسانسورها، چارچوبی مشخص برای طراحی، ساخت، نصب، بازرسی و نگهداری این تجهیزات فراهم می‌کند تا از عملکرد ایمن و کارآمد آن‌ها اطمینان حاصل شود.
اخذ استاندارد برای آسانسورها، فرآیندی چند مرحله‌ای است که شامل ارزیابی طراحی، ساخت، نصب و عملکرد آسانسور می‌شود. این فرآیند توسط سازمان‌های بازرسی و استانداردسازی معتبر انجام می‌شود. در ادامه این مقاله از آریا سهند رها، به استانداردسازی آسانسور و مواردی مهم پیرامون آن می‏پردازیم.

استانداردسازی آسانسور چیست؟

استانداردسازی آسانسور به مجموعه‌ای از قوانین، مقررات و مشخصات فنی اطلاق می‌شود که برای تضمین ایمنی، عملکرد صحیح و دوام آسانسورها تعیین شده است. این استانداردها توسط سازمان‌های ملی و بین‌المللی تدوین می‌شوند و به عنوان یک مرجع برای طراحی، ساخت، نصب، بازرسی و نگهداری آسانسورها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اصلی‌ترین هدف از استانداردسازی آسانسور، کاهش حوادث و افزایش ایمنی کاربران است. با رعایت استانداردها، ریسک بروز خطرات مانند سقوط کابین، گیر کردن افراد و سایر حوادث ناگوار به حداقل می‌رسد. چرا که، استانداردها تضمین می‌کنند؛ که آسانسورها با کیفیت بالا ساخته شده و مطابق با نیازهای کاربران طراحی شوند. این امر باعث افزایش طول عمر مفید آسانسور و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود. همچنین، استانداردسازی آسانسور باعث ایجاد یک زبان مشترک بین تولیدکنندگان، نصابان، بازرسی‌ها و کاربران آسانسور می‌شود و هماهنگی و یکپارچگی در صنعت آسانسور را افزایش می‌دهد.

استانداردهای آسانسور شامل چه مواردی می‏شود؟

به طور کلی، لازم است که استانداردسازی آسانسور تمامی جوانب و ابعاد یک آسانسور را در برگیرد. در ادامه به مواردی که شامل استانداردسازی می‏شوند، اشاره خواهیم کرد.
1. ایمنی
• سیستم‌های ترمز: وجود سیستم‌های ترمز ایمن و قابل اعتماد برای جلوگیری از سقوط کابین و وزنه تعادل.
• درهای ایمنی: طراحی و نصب درهای ایمنی کابین و طبقات به گونه‌ای که از ورود افراد به چاه آسانسور و گیر کردن اشیا بین درها جلوگیری کند.
• سیستم‌های حفاظتی: نصب تجهیزات حفاظتی مانند گاورنر، پاراشوت و ضربه گیر برای جلوگیری از حوادث احتمالی.
• روشنایی اضطراری: تأمین روشنایی کافی در کابین و چاه آسانسور در صورت قطع برق.
• تهویه: تأمین هوای تازه و مناسب در کابین آسانسور.
2. عملکرد
• سرعت و شتاب: تعیین محدوده مجاز سرعت و شتاب حرکت کابین آسانسور بر اساس نوع کاربری.
• سطح صدا: محدود کردن سطح صدای تولید شده توسط آسانسور در حین کار.
• ظرفیت بار: تعیین حداکثر ظرفیت باری که آسانسور می‌تواند حمل کند.
• دقت توقف: دقت توقف کابین در تراز طبقات.
3. ساخت و نصب
• مواد و مصالح: استفاده از مواد و مصالح با کیفیت و مقاوم در برابر سایش و خوردگی.
• اتصالات مکانیکی و الکتریکی: اجرای اتصالات مکانیکی و الکتریکی با دقت و رعایت استانداردهای مربوطه.
• نصب و راه‌اندازی: نصب و راه‌اندازی آسانسور توسط افراد متخصص و با رعایت دستورالعمل‌های سازنده.
4. بازرسی و نگهداری
• بازرسی دوره‌ای: انجام بازرسی‌های دوره‌ای توسط افراد مجرب برای اطمینان از عملکرد صحیح آسانسور.
• نگهداری و تعمیرات: انجام تعمیرات و نگهداری به موقع برای افزایش طول عمر آسانسور.
• ثبت سوابق: ثبت دقیق سوابق بازرسی، تعمیرات و نگهداری آسانسور.
5. استانداردهای خاص
• استانداردهای مربوط به افراد دارای معلولیت: طراحی آسانسور به گونه‌ای که افراد دارای معلولیت بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند.
• استانداردهای مربوط به آتش‌نشانی: تجهیز آسانسور به سیستم‌های اطفاء حریق و امکان استفاده از آن در هنگام وقوع آتش‌سوزی.

انواع استانداردهای ملی و بین‌المللی آسانسور

استانداردهای آسانسور را می‌توان به دو دسته اصلی ملی (مخصوص هر کشور) و بین المللی تقسیم کرد.
استانداردهای ملی:
هر کشور استانداردهای ملی خود را برای آسانسورها تدوین می‌کند. این استانداردها ممکن است بر اساس شرایط خاص هر کشور و با توجه به قوانین و مقررات محلی تدوین شوند. به عنوان مثال، در ایران، سازمان ملی استاندارد ایران مسئولیت تدوین و انتشار استانداردهای ملی آسانسور را بر عهده دارد.
استانداردهای بین‌المللی:
استانداردهای بین‌المللی توسط سازمان‌های استانداردسازی جهانی مانند کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) و سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تهیه و منتشر می‌شوند. این استانداردها به عنوان مرجعی برای استانداردهای ملی کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• سری استانداردهای EN 81: یکی از مهم‌ترین سری استانداردهای بین‌المللی برای آسانسورها است که توسط کمیته اروپایی استانداردسازی (CEN) تدوین شده است. این سری استانداردها شامل الزامات ایمنی، عملکرد و ساخت آسانسورهای مسافربری و باری می‌شود.
• استاندارد ASME: انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) نیز استانداردهایی برای آسانسورها تدوین می‌کند که در ایالات متحده و برخی دیگر از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استاندارد ادواری آسانسور چیست؟

استاندارد ادواری آسانسور، مجموعه ای از قوانین و مقرراتی است که به منظور حفظ ایمنی و عملکرد صحیح آسانسورها، به صورت دوره ای باید مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. این استانداردها، تمامی اجزای آسانسور از جمله موتور، کابل‌ها، ترمزها، کابین و چاه آسانسور را شامل می‌شود.
فرکانس انجام بازرسی‌های ادواری، بسته به نوع آسانسور و میزان استفاده از آن، متفاوت است. اما به طور معمول، این بازرسی‌ها باید حداقل سالی یکبار انجام شود.

تاثیر و مزایای استانداردسازی آسانسور بر صنعت آن

استانداردسازی آسانسور در صنعت آن، نقشی حیاتی و تعیین‌کننده ایفا می‌کند. به طور کلی، فرایند استانداردسازی باعث می‌شود تا آسانسورها با رعایت دقیق الزامات ایمنی طراحی و ساخته شوند. این امر، احتمال بروز حوادثی مانند گیر کردن، سقوط کابین و سایر مشکلات را به شدت کاهش می‌دهد. با این حال، هنگامی که کاربران می‌دانند آسانسوری که از آن استفاده می‌کنند مطابق با استانداردهای بین‌المللی طراحی و ساخته شده است، اعتماد بیشتری به آن پیدا می‌کنند. به علاوه، استانداردسازی آسانسور جان و مال افراد را در برابر خطرات احتمالی ناشی از استفاده از آسانسور محافظت می‌کند.
همچنین، استانداردسازی باعث می‌شود تا تمام آسانسورها با یک مجموعه مشخص از ویژگی‌ها و مشخصات فنی تولید شوند. این امر، یکنواختی محصولات را افزایش داده و کیفیت کلی آن‌ها را بهبود می‌بخشد. با این حال، استانداردها، الزاماتی را برای استفاده از مواد و قطعات با کیفیت بالا در ساخت آسانسورها تعیین می‌کنند. این امر، طول عمر و عملکرد آسانسور را افزایش می‌دهد. بنابراین، آسانسورهای استاندارد، به دلیل کیفیت بالای ساخت و استفاده از قطعات استاندارد، نیاز به نگهداری کمتری دارند و در نتیجه، هزینه‌های نگهداری آن‌ها کاهش می‌یابد.
استانداردسازی آسانسور، فرآیند تولید آسانسور را ساده‌تر کرده و باعث افزایش بهره‌وری می‌شود. وجود استانداردهای مشخص، تعمیر و نگهداری آسانسورها را آسان‌تر کرده و باعث کاهش زمان و هزینه‌های مربوط به آن می‌شود.
بنابراین، استانداردسازی آسانسور، رقابت سالم بین تولیدکنندگان آسانسور را تقویت کرده و باعث بهبود مستمر محصولات می‌شود. همینطور، آسانسورهایی که مطابق با استانداردهای بین‌المللی تولید می‌شوند، قابلیت صادرات به کشورهای مختلف را دارند و به توسعه صنعت آسانسور کمک می‌کنند. با این حال، این پروسه مهم چارچوبی برای توسعه و نوآوری در صنعت آسانسور فراهم می‌کند.